Skip to main content
search
0

Rótarskurður

Flutningur trjáa

Ef flytja á tré skiptir miklu að ræturnar séu meðhöndlaðar rétt og að skerðing á þeim sé með minnsta móti. Sé farið er eftir ströngustu reglum um flutning stórra trjáa á að hefja undirbúning að minnsta kosti ári áður en flutningurinn sjálfur fer fram. Í flestum tilfellum nægir að stinga upp góðan hnaus í kringum tré sem eru allt að tveggja metra há og flytja þau með honum.

Gæta verður þess að sem minnst af jarðvegi hrynji af rótunum meðan á flutningi stendur svo að ræturnar skaðist ekki að óþörfu. Einnig þarf að passa vel að rótarhnausinn þorni ekki í flutningi. Ef flytja á tréð langa leið í opinni kerru eða á palli er nauðsynlegt að pakka því í striga svo að laufið vindþorni ekki á leiðinni. Rætur þola ekki beina sól og því mikilvægt að hlífa hnausnum við beinu sólskini. Ef ekki er hægt að gróðursetja trén strax verður að koma þeim fyrir í mold á skuggsælum stað og í skjóli.

Nýja staðsetningin

Til að auðvelda niðursetningu trésins á nýja staðnum er best að hafa holuna sem það fer í nokkuð rýmri en hnausinn. Það auðveldar alla vinnu og kemur í veg fyrir að þurfi að þvinga rótunum ofan í holuna, enda fer slíkt illa með ræturnar. Skoða skal rótarkerfið vel þegar tréð er sett niður og klippa burt brotnar og sárar rætur. Einnig er gott að klippa ræturnar þannig að þær séu svipaðar að lengd og passi þannig vel í holuna.

Jarðvegurinn í kringum hnausinn verður að vera laus í sér eftir að tréð er komið niður til að auðveldar því að endurnýja ræturnar. Ekki má setja tré dýpra en það stóð áður.

Stuðningur

Til að tryggja að tré standi af sér veður og vinda eftir gróðursetningu og vaggi ekki til í holunni verður að veita því stuðning. Setja skal stoð eða stoðir við hliðina á trénu og binda það við hana. Hvort sem tré eru flutt að vori eða hausti verður að gæta þess að staga þau vel niður svo þau falli ekki um koll.

Eftir að búið er að koma trénu fyrir í holunni og þjappa jarðveginum gætilega að hnausnum á að vökva vel og gæta þess að hnausinn þorni aldrei fyrstu vikurnar eftir gróðursetningu.

Stór tré

Þegar um stór tré er að ræða skal á fyrsta ári grafa holu og rótskera ræturnar hálfan hring umhverfis tréð. Stærð rótarhnaussins sem fylgir trénu fer að sjálfsögðu eftir stærð þess. Þumalfingursreglan segir að margfalda eigi þvermál stofnsins með 10 og rótskera í þeirri fjarlægð frá honum. Hafa verður í huga að tré með stórum rótarhnaus eru mjög þung og taka verður tillit til þess þegar tré eru rótarskorin. Ef um mjög stór tré er að ræða er óvinnandi vegur að flytja þau nema með öflugum vinnuvélum. Einnig getur verið gott að létta krónu trésins með því að grisja hana fyrir flutninginn.

Eftir búið er að grafa 40 til 50 sentímetra djúpan hálfhring kringum tréð og klippa á ræturnar skal fylla holuna aftur með lausum jarðvegi og þjappa honum hæfilega að rótunum. Hafa skal rótarskurðinn sem allra hreinastan og gæta þess að brjóta ekki rætur að óþörfu. Hárræturnar, sem taka upp næringu og vatn úr jarðveginum, endurnýjast næst trénu þar sem skorið hefur verið á ræturnar og gerir því fært að jafna sig fyrr eftir flutninginn.

Undirbúiningur hefst árir fyrir flutning

Undirbúa skal jarðveginn á þeim stað sem tréð á að standa í framtíðinni ári áður en tréð er flutt. Stinga skal upp jarðveginn og blanda hann með lífrænum jarðvegi.
Ári seinna er tréð rótarstungið hinum megin og undir ræturnar og hnausnum pakkað í striga eða jarðvegsdúk til að halda honum vel saman. Gæta þarf þess að losa aftur um dúkinn þegar tréð er komið á sinn stað.

Vor eða haust

Tré má flytja hvort sem er á vorin eða haustin. Séu tré flutt að vori ná þau að skjóta rótum á nýja staðnum yfir sumarið og festa sig fyrir veturinn. Í góðu árferði geta rætur trjáa vaxið frá því í apríl og fram í október og ættu því tré sem eru flutt snemma að geta fest sig í jarðveginum fyrir næsta vaxtarskeið. Sé tréð flutt að hausti og rætur að vaxa fram í október og festa sig. Síðan hafa ræturnar forskot um vorið ef þær hefja aftur vöxt í apríl.

Close Menu